عیار طلا چیست؟ | تفاوت عیارهای مختلف طلا در چیست؟
طلایی که از معدن استخراج میشود بسیار نرم و حالتپذیر است. آنقدر نرم که میتوان با ناخن روی آن خط انداخت. حتما در فیلمها و کارتونهای قدیمی دیدهاید که سکه طلا را گاز میگرفتند تا جای دندان بر آنها باقی بماند و مطمئن شوند که طلای خالص است؛ این به خاطر انعطافپذیری طلای ناب است که اشرفیهای طلا در گذشته از آن ساخته میشد و عیارسنجی بر عهده دندان بود.
طلای استخراج شده از معدن را به صورت «شِمش» در میآورند و به خاطر نرم و منعطف بودنش، گزینه مناسبی برای ساختن زیورآلات مثل النگو و انگشتر نیست چراکه با کوچکترین ضربهای حالتش را از دست میدهد. به همین دلیل شمشهای طلای خالص را هنگام ذوب، با فلزات دیگری مثل نقره، مس و برنج مخلوط میکنند و فلزی که به دست میآید درصدی طلا و درصدی فلزات دیگر است.
"عیار طلا به ما میگوید چه مقدارش طلا و چه مقدار، فلزات دیگر است."
تفاوت عیارهای مختلف طلا در چیست؟
با توضیحات گفته شده در قسمت قبل، به مفهوم عیار میتوانیم پی ببریم. بنابراین، نسبت طلای خالصِ استفاده شده در آن قطعه به کل وزن قطعه طلا، عیار میگوییم. طلای خالص را برابر 1000 در نظر میگیریم، یعنی در یک کیلو طلا، 1000 گرم طلای خالص وجود دارد. وقتی میگوییم طلای 750، یعنی اینکه در 1000 گرم طلا، 750 گرم طلای خالص وجود دارد، بهعبارت دیگر 75 درصد آن (75%) طلای خالص هست. طلای 705 یعنی چی؟ یعنی در 1000 گرم طلا، 705 گرم طلای خالص وجود دارد و ما بقی آن، آلیاژهای دیگر به کار رفته است. تاکید می شود که عیار درجه خلوص آن قطعه طلا را مشخص میکند.
اگر طلای 1000 را 24 و خالص در نظر بگیریم، طلای 750 که 75 درصد آن خالص است، برابر 18 عیار میشود. طلای 18 عیار یعنی 18 واحد از 24 واحد کل طلای خالص است. طلای 9 عیار از 1000 قسمت تنها 375 قسمت آن از طلا شکیل شده است. این بدان معنی است که 37.5 درصد طلای خالص دارد.
ما در محاسبات خود برای تبدیل عیار به یکدیگر و یا اینکه تبدیل مظنه به گرم طلای 18 عیار و یا تبدیل اونس به مثقال طلای جهانی از اعداد 1000، 750، 705 به ترتیب به جای 24، 18، 17 استفاده میکنیم. شاید به این خاطر باشد که اعداد 24، 18 و 17 دقیق نیستند امّا نمایش دیگر عیار یعنی 1000، 750 و 705 دقیق هستند و باعث میشود معادلات و اعداد ما دقیقتر بهنظر برسند. برای مثال، طلای 705 دارای 70.5 درصد طلای خالص هست. بهعبارت دیگر 70.5 درصد از 24 برابر 16.92 میشود. یعنی عدد متناظر با 705 عدد 16.92 هست، امّا در بازار زرگرها، آن را برابر عیار 17 میشناسند. بنابراین در بازار و سایتها عیار 17 بر زبانهاست، اما در فرمول های خود از عدد متناظر آن یعنی 705 برای دقّت بیشتر استفاده میکنند.
کدام عیار طلا بهتر است؟
کشورهای مختلف استانداردهایی را برای طلای رایج آن کشور پذیرفتهاند. این استانداردها شامل این موارد هستند:
ایران: طلای ۱۸ عیار است با درصد خلوص ۷۵ کشورهای جنوب اروپا و مدیترانه: طلای ۱۸ انگلیس: طلای ۹ عیار با درجه خلوص ۳۷۵ و درصد طلای ۵/۳۷ آلمان طلای ۸ عیار با درجه خلوص ۳۳۳ و درصد طلای ۳/۳۳ عربستان و سایر کشورهای عربی: ۲۱ عیار شبهقاره هند: ۲۴ عیار
اینکه کدام عیار بهتر است سؤال صحیحی نیست، چراکه اگر هدف از خرید طلا استفاده زینتی آن است موضوع کاملاً سلیقهای میشود. ناگفته نماند که در کشورهای مختلف جهان که عیارهای مختلفی را بهعنوان استاندارد پذیرفتهاند، طلا با عیارهای دیگر نیز یافت میشود و هدف از تعیین استاندارد وضع قوانین و مقررات در این کشورهاست.
طلا در جهان یکی از گرانقیمتترین فلزات محسوب میشود که کاربردهای بسیاری نظیر جواهرسازی، صنعت، الکترونیک و ... دارد. طلای ۱۸ عیار با ترکیبی از ۷۵ درصد طلا و ۲۵ درصد آلیاژهای مختلف مانند نیکل و پلاتین، از محبوبترین و بهترین ترکیبات طلا است. استانداردهای کشورها نیز برای به رسمیت شناختن ارزش طلای رایج در هر کشور متفاوت است. مثلاً در ایران طلای ۱۸ عیار، در عربستان طلای ۲۱ عیار و در کشورهای شبهقاره هند طلای ۲۴ عیار بهعنوان استاندارد رسمیت دارد؛ این بدان معناست که در صنعت جواهرسازی این کشور و بازار رسمی کشور، ارزش گذاری روی طلای ۲۴ عیار انجام میشود.